27.12.1922 Atatürk'ün Ankara'ya Gelişinin Yıldönümünde Lozan

27 Aralık 1919'da Heyet-i Temsiliye ile birlikte Ankara'ya gelen Atatürk'ün Vilayet binası önünde Vali Yahya Galip (Kargı) Bey tarafından karşılanışı.  (Kaynak:www.atam.gov.tr)

Milli Mücadeleyi başlatmak için Samsun'a çıkan. Ardından Amasya, Erzurum ve Sivas'ta Millet Meclisinin temellerini atan, Cumhuriyetimizin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün Ankara'ya gelişinin 3. yıldönümünde, aynı dönemde Lozan'da devam eden barış görüşmelerinde neler olduğuna bakalım.

Rauf Bey'den gelen iki telgrafta yer alan yazışmaların içeriği şöyle;

• Barış konferansında masrafları karşılamak üzere ek olarak yüz bin liranın verilmesi bugün Meclis tarafından kabul edilmiş. 
• Lozan'dan gelen telgrafların Eastern kablosundan geçtiği ve bundan dolayı yaşanan düzensizlikleri engellemek için biraz daha fedakarlık ederek artık karşılıklı olarak Köstence kablosu ile iletişim kurulmasına karar verildiği bildiriliyor.

TBMM'nin 27 Aralık'taki tutaklarında ek bütçe onayı ile ilgili şu bilgi vardır; '' Gerekçe; İlişikte takdim olunan hesap özetinden açık olarak anlaşılacağı üzere sulh müzakeresine memur heyet masrafı olarak bütçeye konulmuş olan yüz elli bin liradan bugün elde altmış bin küsur lira kalmıştır. Konferans görüşmelerinin şubat ortasına kadar devamı düşünüldüğü gibi heyetten bazılarının Paris ve Londra'ya gitmesinin tasarlanmış olmasına....  şeklinde Meclis onayına sunulan ek ödenek ile ilgili kanun tasarısı oylama sonucunda 154 kabul,4 ret ve 4 çekimser oy ile kabul edildi.'' 

İsmet Paşa'nın Ankara'ya yani Başbakanlığa gönderdiği iki telgrafın içeriği ise şu şekildeydi;

• Ferit Bey'e yedek delege yetkisinin verilmesini istiyor.
• Türkiye'deki yabancıların vergilendirilmesi, eşitlik ve karşılıklılık ilkesine göre kabul edildi.

The New York Times gazetesinde o dönem azınlıklar ve ermeni sorunu üzerine sürekli haberler yer almıştır. Konu ile ilgili daha detaylı okumak yapmak isterseniz size Sayın Şebnem Oğuz Uzuner'in The New York Times Haberleri ile Lozan Konferansı’nda Azınlıklar Sorunu isimli kıymetli makalesini öneririm.

27 Aralık 1922 Çarşamba günü NY Times gazetesinde Türk Heyetinin dün Ermenileri dinlemeyi kabul etmediğine dair haber. Rıza Nur Bey'in isminin doğru yazılmamış olması dikkat çekicidir.

KAYNAKLAR

1. https://www.atam.gov.tr/duyurular/27-aralik-1919-gazi-mustafa-kemal-ataturkun-ankaraya-gelisinin-100-yil-donumu
2. Bilal N. Şimşir, Lozan Telgrafları, I (1922-1923), Ankara, TTK Yayınları, 1990,s.285-286
3. Taha Akyol&Sefa Kaplan, Açık ve Gizli Oturumlarda Lozan Tartışmaları, Doğan Kitabevi, İstabul 2014,s.244-249
4. Bilal N. Şimşir, Lozan Günlüğü, Bilgi Yayınevi, Ankara, 2012, s.314
5. https://www.nytimes.com/sitemap/1922/12/27/
6. https://dergipark.org.tr/tr/pub/jhf/issue/69082/1080019
7. https://chatgpt.com aracılığıyla 22.06.2024'te verilen önerilere uygun düzeltmeler yapılmıştır.