Lozan Karikatürleri (Derso et Kelèn)

Lozan Barış Konferansı görüşmelerini içeren, Alois Derso ve Emery Kelèn imzasını taşıyan meşhur Guignol àLausaunne başlıklı karikatürleri aşağıda bulabilirsiniz...

Lozan Barış Konferansı sırasında, biri İsviçreli Derso, diğeri Mısırlı Kelèn, iki ressam büyük bir heyecan yaratan toplantıları izlemiş; delegeleri ve tartışmaları, eğlenceli şekilde gösteren bir karikatür dizisi çizmişler. Bunların 24 tanesini içine alan bir albüm hazırlanmış ve toplantıya katılanlara dağıtılmış. 

''Bu çok özel albümün bir nüshası gayet temiz korunarak bugüne gelmiştir. Orijinal karton muhafazasındaki bu albüm'' şeklinde açıklamalar eşliğinde, geçtiğimiz günlerde Ankara'nın ünlü sahaflarından Sanat Kitabevi'nin müzayede katoloğunda 750 YTL fiyatla yer almıştır.

Derso ve Kelen imzalı karikatürleri içeren katoloğun pdf halini incelemek için Türk Tarih Kurumu'nun online kütüphanesini de ziyaret edebilirsiniz.

• Osmanlı İmparatorluğu'nun küllerinden doğan Türkiye'nin baş delegesi İsmet Paşa  ve onların deyimiyle Birleşik Krallık, bize göre İngiltere baş delegesi Lord Curzon 

• Türk Heyeti İsmet Paşa önderliğinde görüşmelere giderken...İkinci delegemiz, Rıza Nur Bey, anılarında karikatüristler ile ilgili şöyle bilgi verecekti; ''Konferans dolayısıyla Lozan'a birçok ressamlar da gelmişlerdi...Bunlar bizim resimlerimizi yapıyorlardı. Poz vermekten bıktık, vaktimiz yok, bin rica ediyorlar. Üç dört defadan fazla duramadık. Artık yemek yerken geliyorlar, resmimizi yapıyorlardı...Bu resimlerin bir tam koleksiyonu bende vardır. Sinop'ta kütüphanemdedir. Ancak iki yüz nüsha kadar basılmıştır, nadirdir.'' 

• Fransız Delegeleri ve Yunanlılar

• Lord Carnarvon'un son keşfi

• Bompard ve Berrere

• Tüm katılımcı ülkelerin delegeleri

• Türk Delegeler,Yugoslavlar ve Ruslar

• Japon Delegeler ve İtalyan Delegeler

• İnce hesaplar yapılırken

• Delegerler...

• Garroni ve Mussolini

• Rıza Nur Bey,Venizelos'u yıpratırken...Bu karikatürün hikayesini Dr Rıza Nur Bey anılarında şöyle anlatacaktı: '' Lozan'a birçok ressamlar gelmişti. Bir tanesi pek meşhurdur, karikatürcüdür. Adı Derso'dur. Bu adam, resmini yapacağı adama bir defa bir iki dakika bakıyor, sonra gidip karikatürünü yapıyor. Amma mükemmel yapıyor. Birçok resimler yaptı. Bir albüm vücuda getirdi. Bu ressam benim karikatürlerimde muvaffak olamamıştır. Sebebini sormuşlar, Yüzünde izam edilecek (abartılacak) bir fenalık yok demiş.Venizelos ile olan kavgamı, ikimizi boks yapıyor ve ben Venizelos'u yıkmışım şeklinde tasvir etmiştir. Bu albüm, Sinop'da kütüphanemdedir. ''

• Rus Delegeler Çiçerin önderliğinde ...

• Rus delege heyetine farklı bir bakış

• Üstte Garroni , alttaki karikatürde Bulgar Baş Delegesi Stambuliski

• Lozan Konferansı'nı takip eden basın mensupları

• Hasan Bey ve diğer bir delege

• ''Kapanış''

• Lozan Konferansı imza töreni.

KAYNAKLAR: 

• https://www.peacepalacelibrary.nl/imagecollection/guignol-a-lausanne-derso-et-kelen-08/?imagecollectiontype=cartoon&imagecollectiontag=treaty-of-lausanne
• http://www.sanatkitabevi.com.tr/muzayede/yenikatalog/51-105.pdf
• http://kutuphane.ttk.gov.tr/resource?itemId=347509&dkymId=5724
• Dr.Rıza Nur, Lozan Hatıraları, Boğaziçi Yayınları, İstanbul, 2015